
Bedbugs, ofte bedwantsen in het Nederlands. Enkele decennia terug haast overal uitgeroeid maar nu opnieuw aan een opmars bezig door het verhoogde internationale verkeer. Zijn klein en teekachtig. Planten zich razendsnel voort. Zijn moeilijk te vermoorden. Verstoppen zich overdag in je slaapkamer om 's nachts je bed in te kruipen en met z'n allen aan jou als feestmaal te beginnen, resulterende in enorm jeukende beten over heel je lijf... Als je heel yummie bent – en voor de meeste bijtende insecten blijk ik dat te zijn want Maarten heeft niks maar in Goa loop ik naast muggen- ook zandvlooienbeten op – reizen ze ook lekker met je mee! Hoe weten we dat? Omdat onze rugzakken VOL zitten met de beestjes... We zetten onze dagplanning in de frigo en trekken met onze rugzakken naar het loeihete dakterras van het hostal. Rugzak uitladen, spullen uitschudden en ophangen op de wasdraad in de zon, antibedbugspray kopen, handmatig de beestjes doodpitsen... 4 uur zijn we zo bezig, en dan moeten we naar het busstation voor onze nachtbus naar Kochi in Kerala.
Kerala is opnieuw een provincie met een uitgestrekte kustlijn, is inlands heel groen en vruchtbaar en heeft gebergte waar de provincie in het (noord)westen grenst met Karnataka en Tamil Nadu. Gunstig gelegen aan de westkust van India is het net als Goa een provincie die overheersd werd door de Portugezen, de Nederlanders en vervolgens de Britten. Het is de provincie in India die het dichtst bevolkt is maar de hoogste levensstandaard heeft en waar 91% van de bevolking kan lezen – uitzonderlijk hier. Vrouwen worden er bovendien minder in een hoekje gedrumd dan in de rest van het land, omdat Kerala een geschiedenis heeft van een matrilineaal systeem. De meerderheid van de bevolking is Hindoe maar een kwart is Christen en er leeft een grote moslimgemeenschap. Algemeen een buitenbeenstaatje dus! Tijdgebrek doet ons keuzes maken en we besluiten naar Kochi te gaan, een havenstadje, naar de fameuze 'backwaters' rond Allapuzha en daarna landinwaarts te reizen naar Munnar, een 'hill station' in de bergen vlakbij Tamil Nadu. In Kochi hebben we vooral veel rondgedwaald in de chillness van het mooie, koloniale stadje en ons na de bedbug-ellende (we hebben bij aankomst in Kochi onze rugzakken gedoopt in kokend water om eventuele overlevenden of eitjes ook vakkundig uit te roeien...) getrakteerd op een fancy ontbijt met café au lait :) En we hebben Bert uit Berlaar gezelschap gehouden! Een toffe pee die onverwacht opeens alleen in India zat en naast wie we heel toevallig op een bankje met uitzicht op de rivier waren gaan zitten. Hij was ook zo vriendelijk om mijn 6m sari, blouse, petticoat en juwelen die ik gekregen had met Diwali alweer wat dichter te brengen naar Herenthout: heel sympathiek!
En dan de beroemde 'backwaters', what can I say... Van Allapuzha richting het zuiden heb je enkele grote meren die verbonden zijn door allerlei grote en kleine kanalen waarlangs rijstvelden liggen, dorpjes, huizen,... Heel mooi en dus heel populair om met een boot (werkelijk alle mogelijke soorten boten zijn beschikbaar) af te varen. Het moet ooit idyllisch zijn geweest en in het laagseizoen is het dat vast nog altijd maar de regio is zich pijnlijk bewust geworden van hoe aantrekkelijk hun leefomgeving is en heeft het idyllische kantje versmacht met werkelijk honderden 'houseboats' – drijvende paleizen met kok en bediening – en toeristenbootjes met brullende motor. De omgeving blijft mooi natuurlijk, ook als je de trip in een goedkope ferry doet zoals wij :) Maar zo fantastisch als het overal wordt voorgesteld, is het tijdens het hoogseizoen absoluut niet. Na Kochi en de backwaters nemen we de bus landinwaarts naar Munnar: één van de mooiste omgevingen die we ooit hebben gezien! Munnar ligt op een kruispunt van 3 rivieren op 1600m hoogte met veel regen en heeft dus een zeer mild klimaat van rond de 23° C: heerlijk na al die Indische hitte! De reden waarom we ernaartoe gaan is de prachtige omgeving want het stadje zelf is vuil en lelijk. De ligging van Munnar is namelijk perfect om thee te kweken. Massa's thee! Voor een prikje konden een paar honderd jaar geleden enkele Britse officieren grond kopen die voor de oorspronkelijke bevolking niet geschikt was voor landbouw, maar voor de Britten wel voor theebomen die met hun lange wortels in staat waren om aan water te geraken. Resultaat: een adembenemend landschap vol, maar dan ook vól kort afgesnoeide theebomen die in golvende patronen de heuvels van Munnar bedekken! We gaan naar het theemuseum (gezien hoeveel thee ik dagelijks binnengiet bleek ik verbazingwekkend weinig over het goedje te weten: geïnteresseerden mogen mij altijd mailen :)) en huren een scooter om rond te tuffen in de omgeving: zalig! Af en toe heeft ie het moeilijk met de hellingen maar Maarten en ik cruisen een volle dag heerlijk rond in de bergen met zicht op de mooiste landschappen! Na onze rustdagen in Munnar – met dagelijkse variaties op de befaamde Zuid-Indische dosa in een eetzaal telkens stampvol met Indische toeristen en wij :) – verlaten we Kerala en reizen we westelijk door naar Tamil Nadu.
Sound familiar? It is! Want de Tamil tijgers uit Sri Lanka (bij goed weer kan je het eiland van de kust zelfs zien liggen zo dichtbij!) waren geen doetjes en probeerden op gewelddadige wijze een 'Tamilthuisland' te stichten op het eiland, omdat ze zich door de Ceylon wat in een hoekje gedrumd voelden. Fun fact: volgens een eeuwenoude Hindoemythe is het eiland Sri Lanka ontstaan toen de aapgod Hanuman van Sri Lanka naar Tamil Nadu sprong. Tamil Nadu ligt in de zuidoostelijke hoek van India, helemaal onderaan rechts in het puntje! Hun taal, Tamil is van Dravidische oorsprong, heeft zelfs een ander geschrift en ze zijn met 63 miljoen. De 'legende' gaat dat hun voorvaders deel uitmaakten van de eerste beschavingen in de Indusvallei maar verjaagd werden naar het zuiden door de 'Ariërs' (vreemd hé?), een geschiedenis die maakt dat ze zich nog steeds 'anders' voelen dan de Indiërs uit het noorden waar voornamelijk Hindi wordt gesproken. Tamil Nadu wordt bijvoorbeeld nog steeds geregeerd door voornamelijk 'Dravidische' partijen. Ze hebben zelfs een aparte filmindustrie (in het Tamil) van Bollywood, 'Kollywood' :) Best wel een chauvenistisch-nationalistisch volkje!
Tamil Nadu bezoeken is voornamelijk tempeltrippen, en dat is dan ook wat we doen! Van Munnar in Kerala nemen we de bus naar Madurai, een redelijk zenuwslopend ritje door de stromende regen in vlotjes genomen haarspeldbochten langs ravijen in de bergketen die we nu verlaten. Overal zien we aarde en rotsblokken op de weg liggen, naar beneden geschoven door de vele regenbuien. We zijn blij wanneer we de vallei uit zijn en de vlaktes bereikt hebben! Madurai is een mini-Varanasi: een aan de oever van de Vaigai gelegen, meer dan 2000 jaar oud bedevaartsoord vol tempels, vol pelgrims en vol vuiligheid. De belangrijkste (Madurai is in concentrische cirkels rondom deze tempel gebouwd) is de Meenakshi Amman tempel en samen met oranje-gerokte, kaalgeschoren mannen en vrouwen staan we op blote voeten 's ochtends aan te schuiven om binnen te mogen. De tempel is een kleurrijk feest van incarnaties van Shiva en Parvati, met as (van gebrande, gedroogde koeienvlaai wat de devote Indiërs ook en masse op hun voorhoofd en lijf smeren) bedekte beelden van Ganesh, gouden pilaren, bloemenverkopers in omzuilde open zalen van 10m hoog, gigantische bronzen poorten en joelende pelgrims. Hindoeïsme is in de regel geen godsdienst die in stilte en contemplatie wordt beleefd... Van Madurai gaat het naar Thanjavur waar we 's avonds aankomen en diezelfde avond nog de Brihadeeswaratempel bezoeken. Thanjavur werd een stad in de Middeleeuwen onder de Cholas en werd daarna – verrassing! - overheerst door wisselende dynastieën. De tempel mocht wel blijven bestaan en werd ook telkens uitgebreid. Abhi in Gorakhpur vertelde ons al: we hebben geen café's, want als we willen chillen, gaan we naar de tempel. Dat zien we hier ook weer: gezinnen en koppeltjes dwalen rond in het complex, zitten en liggen in de galerijen, op platforms, de tempeltrappen en de tuinen binnen de poort. Het is de grootste tempel in India, 1000 jaar oud en werelderfgoed. Alles is gebouwd uit graniet en de middelste toren van de hoofdtempel is 66m hoog. Het sluitstuk op deze centrale tempeltoren is een enorme massief granieten koepel van 81 ton die via een 6,5 km lange helling (!) bovenop de toren werd geplaatst.Vooraan staat een gigantisch beeld van Nandi – de stier die het rijdier is van Shiva – gehouwen uit één enkele granieten rots. 's Avonds is de tempel vooral gezellig maar de volgende ochtend kunnen we pas echt genieten van de schitterende beelden en uitgesneden figuren op de wanden van de tempel en muurschilderingen onder de galerijen rondom.
Next stop: Chidambaram! Opnieuw een door pelgrims veelbezocht stadje omwille van de bijzondere, 2000 jaar oude Kailasamtempel die wordt beheerd door de brahmanen (de hoogste kaste, die van de priesters) met een schrijn van een dansende Shiva, iets wat je nergens elders vindt. De architectuur van de tempel staat volledig in het teken van de kosmos: de plaatsing van elk object, de oriëntatie van elke zaal heeft een specifieke symboliek. De tempel staat exact in het midden van 's werelds magnetische evenaar. Whatever that may be :) Het is in elk geval wel een magische plek en de meest inspirerende plaats die we in India bezoeken. De energie die als een wervelwind door de tempel lijkt te stromen is bijna letterlijk voelbaar. Er lopen zo'n 400 brahmaanpriesters rond, gekleed in niet meer dan een halflange witte wikkelrok, behangen met kettingen en koorden en wiens haar ongeveer 10 cm boven het voorhoofd is weggeschoren en de rest lang wordt gedragen in een grote dot aan de linkerzijde van hun hoofd. Ze hebben over hun hele lichaam witte strepen van as (yep, opnieuw van koeienvlaai) en zingen de hele tijd door mantra's. We zijn net in de tempel wanneer het belangrijkste dagelijkse ritueel wordt uitgevoerd. Middenin de tempel op een binnenplein is de schrijn van Shiva in zijn kosmische dans, daar gieten de priesters ghee (vloeibare boter), melk, asse, yoghurt, rijst en sandelhoutpasta over de lingam (een symbolische weergave van Shiva), maken ze complexe bewegingen met vuur en openen en sluiten ze de gordijnen die voor Shiva hangen, om het wegnemen van de onwetendheid en het zichtbaar maken van de 'heerlijkheid' te symboliseren. Gedurende dit hele urendurende proces worden mantra's geroepen en worden kleine tinkelbelletjes en grote klokken de hele tijd geluid. Ondertussen drummen en proberen van alle zijden van de schrijn – die op een soort podium staat – pelgrims zoveel mogelijk te zien van het beeld en slaken ze gilletjes van opwinding telkens wanneer de gordijntjes opengaan. Heel bijzonder! Alsook onze ontmoeting met Ganesh, 42 jaar, brahmaan, priester in de tempel. Er heilig van overtuigd dat het de bedoeling was dat we mekaar spraken, om van mekaar te leren. Hij is meestal niet zo'n prater maar hij voelde dat Shiva wilde dat hij ons aansprak in de tempel. Hij observeert 'onze energie' tijdens het ritueel en stuurt dan zijn 'dienaar', een Sri Lankaan, om ons te halen, waarna hij ons uitlegt waar zijn geloof in Shiva en de kracht van de tempel en het universum voor staan. Een uurtje later lopen we hem toevallig tegen het lijf in het centrum: geen toeval voor hem! Hij trakteert ons op een bananenblad-thali, spreekt nog wat over filosofie en verdwijnt dan weer. Ohm Shiva. Only in India.
Tempeltown 4 wordt Mahaballipuram, nu een klein dorpje maar vroeger een belangrijke havenstad aan de oostkust van India bij de Bengaalse baai. De tempels en beelden uit de 7e eeuw zijn gehouwen uit granieten blokken en zijn dus allemaal massieve structuren: heel vet! En dan komen we aan het einde van onze trip met Pondicherry, een vroegere Franse kolonie en nog altijd een kleine afzonderlijke provincie, omgeven door Tamil Nadu. In een notendop: De stad ademt nog steeds Frans-koloniale charme en rust uit aan de ene zijde van het kanaal dat de stad doormidden deelt en Indische zotheid aan de andere kant van het kanaal. Je kan hier vrijuit en relatief goedkoop alcohol verkrijgen, heel vreemd om na Goa opeens overal reclame te zien voor bier en whiskey :) Thuis van 'Auroville', dé universele stad van vrede een eenheid voor de mens, gesticht in '68 door 'The Mother'. Een Franse spirituele dame die de 'metgezel' was van Sri Aurobindo, een Indische nationalist, filosoof, yogi en guru (Op te zoeken: heel bijzonder tweetal!). Heel Pondicherry hangt vol met hun portretten en hun ashram – waar ze beiden ook begraven zijn - in het midden van de stad wordt drukbezocht door pelgrims van over het hele land en daarbuiten. Die mix maakt 'Pondi' een heel fijn en atypisch Indisch stadje. We struinen rond in de rustige, brede lanen, gaan naar de bazaar waar ik weer buitenkom met een half boeket in mijn haar van alle bloemen die ik in de bloemenverkopersgang heb gekregen, eten onze laatste Zuid-Indische dosa's en massa's chaat, bezoeken de ashram en dat zal het zo wel ongeveer zijn. Leuk!
Laatste stop in India is waar we onze vlucht naar Thailand hebben: Chennai. Wat is daar te zien en beleven? Heel weinig. Het is een drukke, vuile, ongeorganiseerde grote stad waar we niet veel te zoeken hebben. Het enige interessante was onze ontmoeting met Jack: 24 jaar, net afgestudeerd als maatschappelijk assistent en druk bezig met netwerken om een organisatie op te starten (gesteund door uitsluitend Indische subsidies: heel belangrijk voor hem) die zoveel mogelijk de armoede en het gebrek aan opleiding van kinderen in Zuid-India probeert weg te werken/ te verlichten. Heel intelligente, boeiende kerel die ons veel vertelt over het nog steeds zeer actieve en discriminerende kastesysteem, de corruptie die hier nog steeds welig tiert en waar we onze laatste dag in India mee doorbrengen. Doorheen onze twee maanden in India merken we in het dagdagelijkse leven eigenlijk heel weinig van het kastesysteem, dat mensen op determinerende wijze toewijst aan een bepaalde (status van) job en positie binnen de maatschappij. Op onze laatste dag in India krijgen we echter een ontnuchterende uiteenzetting over de - zelfs na Mahatma Gandhi's publieke afwijzing van het nu eigenlijk illegale kastesysteem - pijnlijke realiteit in het land. Zijn vader is een visser en Jack heeft met een beurs die hij via een katholieke organisatie heeft verkregen – heel onkarakteristiek voor zijn kaste - zijn diploma behaald. Het feit dat zijn vader visser is, had hem normaalgezien 'veroordeeld' tot dezelfde categorie job, in India blijkbaar behorende tot de laagste kaste. Jack gaat goedgekleed: wit hemd, chique paar schoenen, mooi horloge: op het zicht lijkt hij te behoren tot de rijkere Indiërs. Wanneer ik heel toevallig vraag wat zijn ouders doen van werk in de 'lobby' van ons hostal vertelt Jack ons dat zijn vader visser is op fluisterende toon, opdat de hoteleigenaar (die misschien van een hogere kaste is) het niet zou horen en op die manier zou weten dat hij behoort tot de laagste kaste. Hij werkt als DJ en als mensen hem ernaar vragen is dat wat hij vertelt dat hij doet, omdat dit werk als hoog wordt ingeschat. Op die manier hoeft hij niet de (negatieve) consequenties te dragen van het behoren tot de laagste kaste. Voorbeeld: toen hij omwille van een beurs in een goede school zijn opleiding kon volgen, moest hij zodra zijn prof hoorde dat hij een visserszoon was op de grond gezeten les volgen, en hij vertelt dat dat in zoiets dagdagelijks als een trein bijvoorbeeld niet anders zou zijn. Zeer ontluisterend om te moeten horen. Maar zelfs in zijn goedgeklede, welopgeleide 'vermomming' is het niet mogelijk om zijn kaste verborgen te houden voor de buitenwereld. Blijkbaar bestaat er nog steeds een centraal register toegankelijk voor officiële instanties doorheen heel het land waarin bij geboorte je kaste geregistreerd wordt. Je gaat dus zolang je leeft met een kaste-naamplaatje door het leven. Zelfs al heeft hij dus het geluk gehad om via een beurs aan een hard vissersleven te ontsnappen, dan nog moet hij gebukt gaan onder vooroordelen. Deze fundamentele oneerlijkheid heeft geleid tot zijn studiekeuze voor maatschappelijk assistent om zelf jonge mensen te kunnen ondersteunen in hun sociale promotie/mobiliteit. Boeiende ontmoeting en les zo helemaal op het einde.
Het is heel vreemd om India na zo'n lange tijd te verlaten. Na de grote schok in het begin, de irritatie, overweldiging en chaos kwamen daarvoor plezier, verwondering en genieten in de plaats. En hoewel we allebei wat melancholisch zijn om India te verlaten is het op bepaalde punten tegelijk ook weer tijd om te vertrekken en tijd voor iets nieuws. Zuid-Oost-Azië :) Off we go met AirAsia!